Theo Quyết định số 293/TTg ngày 8-5-1996 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu tư, Dự án Thuỷ điện Đại Ninh đã được xây dựng vào năm 2003 và hoàn thành vào cuối năm 2008. Khi đi vào cận hành, Dự án Đại Ninh chuyển nước từ lưu vực sông Đồng Nai sang thượng nguồn sông Luỹ thuộc tỉnh Bình Thuận với lưu lượng thiết kế là 55,4m3/s. 

Ảnh: Đập thủy điện Bắc Bình

Tận dụng chênh lệch về độ cao của khu vực suối Matin- thượng nguồn sông Luỹ và lượng nước xả ra từ Nhà máy Đại Ninh, Tập đoàn Điện lực Việt Nam  (EVN) đã xây dựng Nhà máy thuỷ điện với công suất 33MW. Ngoài việc hàng năm cung cấp cho hệ thống điện quốc gia với sản lượng điện 147 triệu kWh, Thuỷ điện Bắc Bình còn có nhiệm vụ điều hòa nước tưới tiêu cho hệ thống thuỷ lợi sông Luỹ. 

Thủy điện Bắc Bình là dự án đầu tiên được triển khai bằng nguồn vốn góp của CBCNV trong ngành Điện. Đối với một Tập đoàn chuyên ngành đã quản lý và xây dựng hàng chục công trình nguồn trọng điểm quốc gia thì việc để công trình với công suất chỉ 33MW bị chậm tiến độ không thể đổ lỗi cho “vạn sự khởi đầu nan”. Nhìn lại một chút quá khứ cho thấy, việc chậm tiến độ phát điện của Thuỷ điện Bắc Bình hoàn toàn phụ thuộc thuộc vào sự điều hành quản lý của những người “cầm trịch” dự án ở giai đoạn đầu. Vì vậy, trong một thời gian dài, dự án gần như bị “đóng băng”.

Tiến độ công trình được tiến triển từ sau khi EVN đứng ra củng cố tổ chức, bổ sung, thay thế những cán bộ có năng lực và kinh nghiệm quản lý dự án cho VNPD. Tuy vậy, do năng lực nhà thầu thi công quá yếu nên việc hòa lưới điện cũng phải lùi lại đến 3 lần so với dự kiến. Suốt một thời gian dài từ tháng 9-2007 đến tháng 3-2008, nhà thầu không bố trí đủ nhân lực, thiết bị cho công trình, chỉ thi công cầm chừng các hạng mục đơn giản. Bên cạnh đó công tác giải phóng mặt bằng hết sức chậm trễ,  do việc chuyển đổi đất rừng vướng nhiều thủ tục, kéo dài hơn 7 tháng, khiến công trình đã chậm lại càng chậm hơn. Công tác đầu tư, thi công mới trở lại nhịp độ bình thường từ tháng 4-2008, khi chủ đầu tư tập trung lực lượng, chỉnh đốn lại việc thi công của các nhà thầu; đồng thời quy định mốc thời gian để hoàn thành từng phần việc. Nhờ vậy tiến độ đã được đẩy nhanh dần. Từ khi tập trung lại lực lượng thi công, công nghệ đổ bê tông đường hầm đã được thay đổi, phương pháp bộc áo bê tông truyền thống được chuyển sang công nghệ phun vảy đã rút ngắn thời gian thi công gần 5 tháng; vừa tiết kiệm được chi phí đầu tư hơn 21 tỷ đồng.
Cùng với việc hoàn thiện nhà máy, công tác thi công các trạm biến áp và đường dây, như trạm 110KV nối thủy điện Đại Ninh, đường dây 22KV nối trạm Phan Rí cũng được gấp rút triển khai. Thời gian này, hơn 300 công nhân của 6 nhà thầu phải làm việc liên tục 3 ca để đảm bảo tiến độ.

Kết quả, ngày 5-9-2009, đã đóng điện thành công đường dây 110 kV Bắc Bình-Đại Ninh và hệ thống đấu nối 110 kV tại trạm phân phối thuỷ điện Đại Ninh, sẵn sàng nhận điện từ Nhà máy hòa vào lưới điện quốc gia và ngày 7-9-2009, tổ máy số 1 Nhà máy Thủy điện Bắc Bình chính thức chạy không tải. Dự kiến, cuối tháng 9-2009 sẽ phát điện lên lưới quốc gia.

Thủy điện Bắc Bình là công trình điện đầu tư theo hình thức BOO đầu tiên trên địa bàn tỉnh Bình Thuận, trong gần chục công trình thủy điện được cấp phép theo hình thức này đi vào hoạt động. Đây cũng là dự án đầu tiên thí điểm về chế tạo thiết bị trong nước. Thủy điện Bắc Bình được đánh giá là công trình điện có suất đầu tư thấp nhất, chỉ bằng 60-80% suất đầu tư các nhà máy khác, vì sử dụng nguồn nước của thủy điện Đại Ninh, hạ tầng phục vụ cho thi công, như đường sá, nhà cửa đã được hưởng lợi từ thuỷ điện Đại Ninh. Mặc dù, thời gian thi công công trình bị kéo dài, giá trị trượt giá tăng khá nhiều so với vốn dự kiến ban đầu. Song, với những lợi thế từ vị trí địa lý, Nhà máy thuỷ điện Bắc Bình không chỉ là bức tranh khá hấp dẫn về kinh tế và tài chính khi đi vào vận hành mà còn cải tạo 40.000 ha đất nông nghiệp đang thiếu nước nghiêm trọng, có nguy cơ bị sa mạc hóa ở Bình Thuận.