Điều kiện tự nhiên - xã hội
 
1.1. Đặc điểm tự nhiên: Có 6 đơn vị hành chính, gồm 5 phường: Nam Hồng, Bắc Hồng, Đậu Liêu, Trung Lương, Đức Thuận và  xã Thuận Lộc, tổng diện tích tự nhiên 5.844,64 ha.

1.2. Vị trí địa lý:

Thị xã Hồng Lĩnh nằm ở toạ độ 105,45 kinh độ đông - 18,32 vĩ độ bắc, là nơi giao nhau của Quốc lộ 1A&8A, cách thành phố Vinh 20 Km về phía Bắc và Thị xã Hà Tĩnh 30Km về phía Nam, cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo 85 km về phía Tây; Hồng Lĩnh là trung tâm kinh tế, văn hoá - xã hội phía Bắc tỉnh Hà Tĩnh.

1.3. Đặc điểm địa hình:

Là Thị xã miền núi, có độ dốc từ Đông sang Tây, bao gồm 3 dạng chính: Địa hình núi cao, địa hình thung lũng hẹp và một phần đồng bằng.

1.4. Khí hậu:

Thị xã Hồng Lĩnh thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, thời tiết mùa đông lạnh do ảnh hưởng gió mùa Đông bắc, mùa hè khô, nắng nóng do ảnh hưởng gió mùa Tây nam.

1.5. Đặc điểm thủy văn:

Thị xã Hồng Lĩnh chịu ảnh hưởng của chế độ thuỷ văn Sông La, Sông Lam (thuộc hệ thống sông cả). Phía tây bắc có kênh nhà Lê, kênh 19/5 nhập với sông Minh, nối với sông La với chiều dài trên 10 km chủ yếu phục vụ thuỷ lợi và vận tải đuờng sông bằng phương tiện thuyền bè/

1.6. Dân số & nguồn nhân lực:

a/ Về dân số: có 36.686 nhân khẩu (tăng 17,2% so với năm 1992);

b/ Nguồn nhân lực: Thị xã Hồng Lĩnh hiện nay có 17.276 lao động. Trong đó: Lao động Nông Lâm nghiệp 9.517 người; Công nghiệp chế biến 2.126 người; Thuỷ sản 436 người; Công nghiệp khai thác mỏ 452 người; Sản xuất xe có động cơ, mô tô, xe máy và đồ dùng cá nhân 1.732 người, còn lại là những ngành nghề khác…; Lao động có trình độ từ cao đẳng trở lên 1.100 người chiếm 6,2%.

Di tích lịch sử - văn hoá và tiềm năng dịch vụ thương mại - du lịch
 
Là điểm hội tụ Bắc Nam và Quốc tế qua quốc lộ 1A và 8A, gần thành phố Vinh và tương lai Hồng Lĩnh sẽ là đô thị loại III vào trước năm 2015. Có nhiều danh lam thắng cảnh để hình thành các tua du lịch: Về phía tây nam 20 km là Ngã ba Đồng Lộc; 30 km là Khu bảo tồn thiên nhiên Vũ Quang ; Về phía Tây 15 km là một quần thể các di tích như: Khu mộ đồng chí Trần Phú, Phan Đình Phùng, bến Tam Soa, phà Linh Cảm và cách khoảng 37 km là khu di tích của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông ..v.v..; Về phía Đông 20 km là Khu lưu niệm đại thi hào Nguyễn Du, danh nhân Nguyễn Công Trứ và bãi biển Xuân Thành; Về phía Tây Bắc 30 km là Khu di tích Kim Liên. Thị xã Hồng Lĩnh nằm trong danh lam thắng cảnh của Núi Hồng, Sông La, có hệ thống chùa chiền nổi tiếng như: Chùa Hương Tích; Chùa và Hồ Thiên Tượng; Chùa Long Đàm, chùa Đại Hùng..v.v. Đặc biệt Hồng Lĩnh là mảnh đất “Địa linh, nhân kiệt” từ đời xưa tới nay đã sản sinh ra nhiều danh nhân nỗi tiếng như Đô Đài Ngự Sử Bùi Cầm Hổ; Trạng Nguyên Sử Đức Huy và Sử Hy Nhan…

Tài nguyên thiên nhiên
 
Diện tích đất tự nhiên 5.844,64 ha, trong đó đất Nông Nghiệp 2.100 ha, đất Lâm Nghiệp 2.740 ha, còn lại là đất thổ cư và đất chuyên dùng. Có thế mạnh phát triển sản xuất vật liệu xây dựng như: Gạch, đá, cát ..v.v.... Có nguồn nước sạch đủ cung cấp cho sinh hoạt, tưới tiêu nông nghiệp toàn thị xã và các vùng lân cận. Có diện tích rừng phong phú, đặc biệt là diện tích rừng thông chiếm 50%, nay đã đến thời gian khai thác.

Kết cấu hạ tầng
 
1. Cơ sở kinh tế kỹ thuật

a) Công nghiệp: Đã được quy hoạch 3 cụm công nghiệp – TTCN : Cụm sản xuất CN - TTCN tập trung Nam Hồng, cụm tiểu thủ công nghiệp làng nghề truyền thống tại phường Trung Lương, khu công nghiệp nam Hồng Lĩnh thuộc xã Đậu Liêu. Các ngành công nghiệp chủ yếu là sản xuất vật liệu xây dựng, luyện kim, gia công cơ khí, chế biến lâm sản, dệt may ....v.v.. …

b) Cơ sở hạ tầng Thương mại dịch vụ - du lịch:

Có một chợ trung tâm tại ngã tư giao nhau giữa quốc lộ 8A và 1A, với gần 600 quầy hàng, ki ốt. Có 3 khách sạn: Thai Hotel cao 9 tầng, quy mô 52 phòng nghỉ đạt tiêu chuẩn 3 sao; Khách sạn Đức Huy cao 7 tầng, quy mô 30 phòng nghỉ chất lượng tốt; Khách sạn Hồng Lĩnh quy mô 25 phòng nghỉ, chất lượng khá.

c) Y tế - Giáo dục:

- Có 1 Bệnh viện Đa khoa với quy mô 130 giường bệnh và mỗi phường, xã có một trạm y tế đang xây dựng theo chuẩn quốc gia với quy mô 5-10 giường bệnh đạt tiêu chuẩn. Thị xã đang xây dựng Bệnh viện đa khoa khu vực phía bắc tỉnh với quy mô giai đoạn 1 là 200 giường bệnh.

- Mầm non, mẫu giáo: 7 trường; tiểu học: 6 trường; trung học cơ sở: 6 trường; trung học phổ thông: 2 trường. Đào tạo nghề: Một Trung tâm GDTX – HNDN và 2 trường trung học chuyên nghiệp (Trường kỹ nghệ Hà Tĩnh, Phân hiệu Trường Cao đẳng Cơ điện - Luyện kim Thái Nguyên).Chất lượng giáo dục ngày càng được nâng cao; Tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp THPT chiếm tỷ lệ trung bình  trên 80 % (Riêng THPT Hồng Lĩnh 93,8%). Số học sinh giỏi các cấp, học sinh đỗ đại học năm sau cao hơn năm trước. Tổng số học sinh đỗ vào đại học năm học 2008 - 2009 là 572 em.

f) Di tích lịch sử đã được xếp hạng cấp quốc gia: Chùa và Hồ Thiên Tượng, đền Bùi Cầm Hổ, đền Song Trạng Sử; 06 di tích xếp hạng cấp tỉnh là chùa Long Đàm, Chùa Đại Hùng, Nhà thờ Thái Kính, Đền Vân Chàng , Nhà thời Phan Hưng Tạo, Nhà thờ Nguyễn Trọng Tương.

2/ Cơ sở hạ tầng kỹ thuật:

a/ Giao thông:

- Đường bộ:

+ Thị xã Hồng Lĩnh có 3 tuyến quốc lộ chạy qua là quốc lộ 1A, quốc lộ 8A và quốc lộ 8B. Quốc lộ 1A đoạn qua thị xã dài hơn 10 km, tuyến quốc lộ 8A đoạn qua thị xã dài 4,35 km là tuyến giao thông nối thị xã Hồng Lĩnh với cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, lưu thông khu vực miền Trung với Lào và Thái Lan; tuyến quốc lộ 8B đoạn qua thị xã dài 5,18 km,

+ Trung tâm thị xã Hồng Lĩnh đã có mạng lưới giao thông khá hoàn chỉnh. Mạng lưới đường nội thị được bê tông hoá 100%; Hệ thống giao thông tỉnh lộ, đường thị xã đang được đầu tư xây dựng như đường Lê Duẩn, đường Thống Nhất, đường Suối Tiên - Thiên Tượng, đường Song Trạng, đường Mai Thúc Loan, đường Phan Anh và một số tuyến đường khác... đã triển khai xây dựng; dự kiến sẽ hoàn thành vào đầu năm 2010. Tính đến năm 2009, xây dựng đường nhựa đạt 55,79 km; đường nền cứng 43,97 km.

- Đường thủy:

+ Trên địa bàn thị xã Hồng Lĩnh có tuyến Sông La chảy qua với chiều dài 3,5 km, trong đó độ sâu về mùa khô là 6 m, mùa mưa là 8m. Tuyến Sông La có khả năng cho các loại tàu thuyền có tải trọng £ 50 tấn qua lại.

+ Sông Minh dài 4,3 km, chảy qua phường Trung Lương, Đức Thuận vào đến Cửa Sót xã Thạch Kim huyện Thạch Hà - tỉnh Hà Tĩnh.

+ Kênh Nhà Lê dài 12,2 km, chảy qua xã Thuận Lộc, phường Đậu Liêu vào nối vào dòng Sông Minh.

+ Kênh 19/5 dài 1,35 km, từ sông La qua Đức Thọ về Hồng Lĩnh chảy qua địa phận xã Thuận Lộc, có khả năng cho các loại tàu có tải trọng £ 20 tấn qua lại.

b/ Cấp nước:

Thị xã Hồng Lĩnh có 02 nhà máy cấp nước: Nhà máy nước Hồng Lĩnh, nguồn nước cấp cho trạm là nguồn nước mặt được lấy từ hồ Thiên Tượng. Công suất 5.000m3/ngày đêm, cung cấp nước sạch cho khoảng hơn 50% dân số trên địa bàn với tiêu chuẩn dùng nước 80lít/người/ngày đêm và một Nhà máy nước ở Trung Lương, công suất 2.000m3/ngày đêm, hiện thị xã đang nâng cấp lên công suất 4000m3/ngày đêm để phục vụ cho phường Trung Lương và các vùng phụ cận ở phía bắc thị xã khi mở rộng thị xã.

c/ Nguồn điện:

Nguồn điện: Có 3 trạm 110/35KV-25MVA; 1 Trạm biến áp 35/6KV ; 40 trạm biến áp 35/0,4kV với tổng công suất 9.430 KVA; 08 trạm biến áp 6/0,4kVvới tổng công suất 1.730 KVA

d/ Thông tin liên lạc:

Mạng thông tin liện lạc cố định cũng như di động đã phủ kín địa bàn, mật độ điện thoại cố định 67máy/100dân. Các mạng điện thoại lớn của Việt Nam như mạng điện thoại cố định Vinaphone, mạng điện thoại di động Vinaphone, Mobilfone, Viettel, S-fone, HanoiTelecom đã được phủ sóng tạo điều kiện thuận lợi cho việc thông tin liên lạc trên địa bàn thuận lợi.

e/ Khu công nghiệp, cụm công nghiệp:

+ Khu công nghiệp Nam Hồng Lĩnh, gắn với quốc lộ 8B và quốc lộ 1A, nối liền vùng phía nam phường Đậu Liêu với phía bắc huyện Can Lộc.

+ Cụm Công nghiệp - TTCN trong đô thị: Chức năng công nghiệp may, lắp ráp điện tử điện lạnh, mộc cao cấp..v.v….dựa trên cơ sở Cụm CN - TTCN tập trung Nam Hồng, mở rộng về phía nam, diện tích 100 ha.

+ Cụm Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp làng nghề truyền thống Trung Lương, gia công cơ khí, điện tử, sản xuất VLXD, diện tích 60 ha .