Trong giai đoạn giữa năm 1882 và 1936 các tuyến đuờng chính đã được xây dựng theo công nghệ của Pháp theo loại khổ đuờng 1m và đã hình thành hệ thống chính về Đường sắt. Trong thời kỳ kháng chiến và cho tới khi thống nhất đất nước, Đường sắt Việt Nam đã bị thiệt hại nặng nề. Sau khi đất nước thống nhất, kể từ năm 1976 Đường sắt đã hầu hết được khôi phục lại, đặc biệt là tuyến Đường sắt Thống nhất Bắc Nam. Tuy nhiên do tình trạng thiếu vốn nên việc phục hồi hoàn toàn vẫn chưa thực hiện được. Sau khi chuyển đổi cơ cấu và chuyển sang cơ chế thị trường năm 1989, Đường sắt Việt Nam bắt tay vào chương trình khôi phục và hiện đại hoá Đường sắt để ngành Đường sắt trở thành một ngành vận tải hàng đầu của Việt Nam, đóng góp tích cực vào sự tăng truởng kinh tế của đất nước và hoà nhập với các Đường sắt trong khu vực Đông Nam Á.

Thực hiện Quyết định 34/QĐ-TTg ngày 4-3-2003 về việc thành lập Tổng Công ty đường sắt Việt Nam, ngày 13-6-2003, tại Trụ sở Liên hiệp đường sắt Việt Nam đã triển khai các quyết định của Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ GTVT bổ nhiệm các ủy viên Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Tổng Công ty ĐSVN.

Từ ngày 7-7-2003 Đường sắt Việt Nam chính thức đi vào hoạt động theo mô hình tổ chức mới: Tổng Công ty đường sắt Việt Nam, trong đó khối vận tải bao gồm 4 đơn vị chính là Công ty vận tải hành khách đường sắt Hà Nội, Công ty vận tải hành khách đường sắt Sài Gòn, Công ty vận tải hàng hoá đường sắt và Trung tâm điều hành vận tải đường sắt.

Tổng công ty đường sắt Việt Nam
Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc: Tiến sĩ Nguyễn Hữu Bằng
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Trần Phúc Tiến
Phó Tổng giám đốc: Thạc sĩ Nguyễn Đạt Tường
Phó Tổng giám đốc: Thạc sĩ Phạm Công Trịnh
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Ngô Anh Tảo
Địa chỉ: 118 đuờng Lê Duẩn, Hà Nội
Fax: 84-4-9.422.866
Email: dsvn@vr.com.vn
Website: http://www.vr.com.vn

Công ty vận tải hành khách đường sắt Hà Nội
Tổng giám đốc: Kỹ sư Trần Đức Giao
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Trần Gia Tiến
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Nguyễn Văn Chung
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Bùi Văn Tựu
Phó Tổng giám đốc: Tiến sĩ Nguyễn Văn Bính
Địa chỉ: 120 đuờng Lê Duẩn, Hà Nội
Fax: 84-4-8.224.736

Công ty vận tải hành khách đường sắt Sài Gòn
Tổng giám đốc: Kỹ sư Vũ Tá Tùng
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Đinh Văn Sang
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Phạm Ngọc Đảng
Địa chỉ: 136 đuờng Hàm Nghi, Quận 1, TP Hồ Chí Minh
Fax: 84-8-8.225.722
Website: http://www.vr.com.vn/ctyksg

Công ty vận tải hàng hoá đường sắt
Tổng giám đốc: Kỹ sư Bùi Tấn Phương
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Nguyễn Hữu Mỹ
Phó Tổng giám đốc: Thạc sĩ Lê Duy Vân
Phó Tổng giám đốc: Kỹ sư Trịnh Văn Quyết
Địa chỉ: 130 đuờng Lê Duẩn, Hà Nội
Fax: 84-4-9.426.055

Trung tâm điều hành vận tải đường sắt
Giám đốc: Kỹ sư Nguyễn Văn Trinh
Phó giám đốc: Kỹ sư Nguyễn Văn Dung
Phó giám đốc: Kỹ sư Đặng Đình Long
Phó giám đốc: Kỹ sư Nguyễn Hữu Thành
Địa chỉ: 118 đường Lê Duẩn, Hà Nội
Fax: 84-4-9.426.201

Công ty vận tải hành khách đường sắt Hà Nội
Địa chỉ: 120 đường Lê Duẩn, Thành phố Hà Nội,
bao gồm các đơn vị:
- Xí nghiệp đầu máy Hà Nội
- Xí nghiệp đầu máy Đà Nẵng
- Xí nghiệp vận dụng toa xe khách Hà Nội
- Xí nghiệp sửa chữa toa xe Hà Nội
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Yên Lào
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Hà Lạng
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Hà Hải
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Hà Ninh
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Thanh Hoá
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Nghệ Tĩnh
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Quảng Bình
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Quảng Trị - Thừa Thiên
- Ga Hà Nội (gồm cả ga Long Biên)
- Ga Vinh
- Ga Đồng Hới
- Ga Huế

Công ty vận tải hành khách đường sắt Sài Gòn
Địa chỉ: 136 đường Hàm Nghi, Thành phố Hồ Chí Minh, bao gồm các đơn vị:
- Xí nghiệp đầu máy Sài Gòn
- Xí nghiệp toa xe Sài Gòn
- Xí nghiệp khai thác hàng hoá Đà Nẵng
- Xí nghiệp toa xe khách Đà Nẵng
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Quảng Nam - Đà Nẵng
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Nghĩa Bình
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Phú Khánh
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Thuận Hải
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Sài Gòn
- Xí nghiệp in đường sắt Sài Gòn
- Khách sạn Faifo
- Ga Sài Gòn
- Ga Nha Trang
- Ga Tháp Chàm
- Ga Diêu Trì
- Ga Đà Nẵng

Công ty vận tải hàng hoá đường sắt
Địa chỉ: 130 đường Lê Duẩn, Thành phố Hà Nội,
bao gồm các đơn vị:
- Xí nghiệp đầu máy Hà Lào
- Xí nghiệp đầu máy Vinh
- Xí nghiệp vận dụng toa xe hàng Hà Nội
- Xí nghiệp vận dụng toa xe hàng Sài Gòn
- Xí nghiệp toa xe Vinh
- Xí nghiệp toa xe Đà Nẵng
- Xí nghiệp cơ khí xếp dỡ Sài Gòn
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Hà Thái
- Xí nghiệp vận tải đường sắt Hà Quảng
- Ga Giáp Bát
- Ga Thịnh Châu
- Ga Bút Sơn
- Ga Bỉm Sơn
- Ga Hoàng Mai
- Ga Đông Hà
- Ga Sóng Thần
- Ga Yên Viên
- Ga Đồng Đăng
- Ga Tiên Kiên
- Ga Lâm Thao
- Ga Lào Cai
- Ga Xuân Giao
- Ga Hải Phòng

Trung tâm điều hành vận tải đường sắt
Địa chỉ: 118 đường Lê Duẩn, Thành phố Hà Nội,
bao gồm các đơn vị:
- Phòng điều hành vận tải trung tâm
- Sở điều hành vận tải đường sắt Đà Nẵng
- Sở điều hành vận tải đường sắt Đà Nẵng