Từ nhiều năm nay, Tết khuyến học đã trở thành nét đẹp đầu xuân của nhiều địa phương ở Quỳnh Lưu (Nghệ An). Từ phong tục mừng tuổi đầu năm mới cho con cháu của mỗi gia đình, Hội Khuyến học xã Quỳnh Lương (huyện Quỳnh Lưu) đã có sáng kiến phát động các gia đình hưởng ứng Tết khuyến học bằng cách trao quà khuyến học cho con cháu vào đêm giao thừa hoặc sáng mồng một Tết.
Thay cho những bao lì xì đựng tiền là những tập vở, quyển sách tham khảo, chiếc bút, hay chiếc áo trắng... được ông bà, cha mẹ tặng cho con cháu vào đúng đêm giao thừa hoặc sáng mồng một Tết với mong muốn sang năm mới con cháu sẽ học hành tấn tới.
Còn ở xã Quỳnh Đôi, phát huy truyền thống nho khoa của quê hương, các gia đình còn tổ chức lễ khai bút đầu xuân cho con cháu. Sau lễ cúng gia tiên vào thời khắc giao thừa, chiếc bàn được kê trang trọng ở gian giữa, lần lượt con cháu trong gia đình lấy giấy, bút ra viết những dòng chữ đầu tiên của năm mới. Những dòng khai bút đầu xuân của con cháu được các bậc phụ huynh lưu giữ cẩn thận, có ý nghĩa nhắc nhở con cháu phải chú tâm chuyện học hành, răn dạy con cháu phải lấy việc học làm đầu, không được sao nhãng. Trong dịp Tết Canh Dần, ở xã Quỳnh Đôi có gần 400 gia đình tổ chức lễ khai bút đầu xuân vào đêm giao thừa.
Còn xã Quỳnh Thạch thì có sáng kiến tổ chức lễ "Khai trí đầu xuân", không chỉ là viết chữ lấy lộc đầu năm mà còn thi đố vui có thưởng, hái hoa dân chủ, giải các bài toán vui... cho con cháu trong nhà.
Và những nét đẹp đó đã trở thành nề nếp gia phong của mỗi nhà. Từ đó, có tác dụng giáo dục và khuyến khích con cháu vươn lên trong học tập.
Điển hình có gia đình ông Hồ Sỹ Bảy, xã Quỳnh Hoa (Quỳnh Lưu), có 4 con học ĐH. Ở xã Quỳnh Thuận có gia đình ông Kiều Ngọc Vỵ là cựu chiến binh bệnh tật hiểm nghèo, sống làm nghề làm muối cơ cực nhưng vẫn nuôi 6 con ăn học đến nơi, đến chốn. Trong đó, có 4 con học ĐH, 2 con học trung cấp chuyên nghiệp. Xã Quỳnh Bảng có gia đình ông Hồ Đình Bộ vượt lên hoàn cảnh khó khăn nuôi 4 con ăn học, có 2 cháu học ĐH ở Hà Nội đều đạt giải Olympic sinh viên toàn quốc.
Từ mô hình ở Quỳnh Đôi, Quỳnh Thạch, Quỳnh Lương, Tết khuyến học được 100% các chi hội khuyến học hưởng ứng tích cực. Dịp tết vừa qua đã có hơn 36.000 gia đình tổ chức trao quà khuyến học cho con cháu vào dịp đầu xuân.
Tết khuyến học 2010, toàn huyện Quỳnh Lưu có gần 1.000 chi họ, dòng họ tổ chức trao quà khuyến học trong lễ Tổ đầu năm. Tiêu biểu có các dòng họ như: họ Hoàng Đình (Quỳnh Thạch), họ Lý (xã Quỳnh Bá), họ Lê, họ Trần (xã Quỳnh Thuận), họ Chu (xã Quỳnh Ngọc), họ Nguyễn Duy (xã Quỳnh Tân), họ Hồ (xã Quỳnh Đôi). Nhiều cơ sở hội tổ chức gặp gỡ, giao lưu đầu xuân với học sinh, sinh viên, ghi danh và tôn vinh con em quê nhà đỗ đạt cao.
Ông Kiều Ngọc Bát, Chủ tịch Hội Khuyến học Quỳnh Lưu, cho biết: "Tết khuyến học ở Quỳnh Lưu tổ chức đã hơn 7 năm nay. Mỗi địa phương có sáng kiến, cách làm khác nhau, thu hút sự tham gia của mọi gia đình, dòng tộc, địa phương. Nhờ đó, phong trào khuyến học, khuyến tài của địa phương phát triển mạnh. Hiện toàn huyện Quỳnh Lưu có 36.150 gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình hiếu học, 956 dòng họ đạt dòng họ khuyến học. Nhiều năm liên tục huyện hội được TW Hội khuyến học Việt Nam tặng Bằng khen, UBND tỉnh tặng cờ thi đua và nhiều giấy khen của tỉnh hội, của UBND huyện".