Năm 1972, để đáp ứng nguyện vọng ngàn đời của con em nhân dân 9 xã vùng Cát Ngạn, UBND tỉnh đã có quyết định thành lập nên Trường THPT Thanh Chương 3. Đến nay, trường đã có 35 năm xây dựng và trưởng thành.

Thầy giáo Ngô Văn Đình - Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Đã 35 năm xây dựng và trưởng thành, nhà trường đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, và cho đến hôm nay, trường đã có quy mô với 44 lớp học khối THPT, 5 lớp BTVH, hơn 2 ngàn học sinh đang theo học. Có 100 cán bộ, giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Họ là lực lượng cán bộ, giáo viên tâm huyết, sẵn sàng vượt khó vươn lên. Trường THPT Thanh Chương 3 đang nhanh chóng xây dựng để trở thành địa chỉ đáng tin cậy về chất lượng của giáo dục và đào tạo trên địa bàn.

Năm học 2006 - 2007, Trường THPT Thanh Chương 3 đã nghiêm túc thực hiện kế hoạch của cấp trên phê duyệt. Với nhiều biện pháp tích cực, đã phối hợp với địa phương để có kế hoạch đào tạo. Chính bước đi phù hợp của ban giám hiệu nhà trường, đưa tổng số học sinh của đầu năm học là 2.114 em.

Nhà trường đã từng bước đưa chất lượng, hiệu quả của giáo dục ngày càng phát triển, trường đã thực hiện thành công các cuộc vận động bằng những việc làm thiết thực. Lực lượng cán bộ, giáo viên và học sinh của nhà trường đã quyết tâm cao để thực hiện ký cam kết. Các  chủ trương của ngành và của trường đã đề ra được giáo viên và học sinh hưởng ứng một cách sôi nổi thiết thực, vì vậy mà tạo ra hiệu quả của công tác giáo dục của nhà trường.

Nhà trường đã tổ chức báo cáo chuyên đề, sáng kiến kinh nghiệm ở các tổ nhóm chuyên môn theo định kỳ. Tăng cường hoạt động dự giờ thăm lớp. Đẩy mạnh công tác thanh tra. Đó là những biện pháp hữu hiệu, góp phần tích cực nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục của nhà trường trong thời gian qua.

Điểm đáng lưu ý đối với nhà trường đã làm được trong năm học vừa qua phải kể đến đó là, nhà trường đã xây dựng được nội quy, quy chế hoạt động. Đi kèm theo đó là quy chế dân chủ cơ sở của nhà trường. Thầy Đình nhấn mạnh, đây được xem là "bộ luật" quan trọng để tất cả cán bộ, giáo viên và học sinh phải thực hiện. Nó là một "hành lang pháp lý" quan trọng để giải quyết, tránh tình trạng ảnh hưởng đến quyền lợi của các cán bộ, giáo viên và học sinh.

Để đạt được những thành quả, nhà trường đã tìm các giải pháp cụ thể. Tập trung xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ, nhân viên. Tiếp tục thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ, nhân viên có phẩm chất chính trị và đạo đức tốt, tâm huyết với nghề nghiệp, có ý thức trách nhiệm cao đối với tập thể và học sinh trên cơ sở chú trọng bồi dưỡng gắn với đánh giá. Từng bước nâng cao kiến thức, năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trau dồi đạo đức nhà giáo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn mới.

Thầy giáo Ngô Văn Đình - Hiệu trưởng nhà trường tự hào nói: "Năm học 2006 - 2006, nhà trường có hơn 150 em học sinh thi đỗ vào các trường đại học và cao đẳng. Có 15 em khối 12 đạt học sinh giỏi tỉnh, 4 em được nhận học bổng ôlvalê. Các em đã làm rạng danh cho gia đình và dòng họ, cho quê hương, đất nước, cho mái trường thân yêu, xứng đáng là học sinh của trường THPT Thanh Chương 3 thời kỳ hội nhập và phát triển...".

Năm học 2007 - 2008, nhà trường không ngừng sắp xếp tổ chức các khối lớp theo phân ban, phân luồng. Ổn định quy mô phát triển của trường 42 lớp công lập, không có học sinh BTVH, bán công vào năm 2009. Theo thầy Đình thì, nhà trường sẽ củng cố vững chắc kết quả dạy và học đối với các lớp đã thay sách giáo khoa, thực hiện nghiêm túc có chất lượng chương trình 11. Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy và học. Tăng cường các hoạt động thanh kiểm tra.

Đưa hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy học một cách hợp lý. Song song, kiên quyết không để học sinh không đạt chuẩn lên lớp, tích cực khai thác sử dụng giáo án điện tử. Tổ chức bồi dưỡng tốt học sinh giỏi khối 12, phụ đạo học sinh yếu kém. Cũng cố rà soát hoàn chỉnh các tiêu chuẩn của trường chuẩn quốc gia, Không ngừng hoàn thiện về xây dựng đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất thiết bị dạy và học.

Đặc biệt nhất là từng bước đưa công tác quản lý ngày càng nề nếp. Đánh giá kiểm tra đúng chất lượng. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, ban giám hiệu nhà trường đối với sự phát triển giáo dục của địa phương. Các đoàn thể công đoàn, thanh niên, tập thể các lớp phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu đề ra các chủ trương phù hợp với tình hình thực tế của tổ chức phối hợp của nhà trường để thi đua dạy tốt, học tốt..

Chúng tôi tin rằng trường THPT Thanh Chương 3 sẽ phát huy và lĩnh hội những nét đẹp truyền thống, xứng đáng là nơi rèn luyện và trưởng thành của nhiều thế hệ học sinh.